Daverend applaus voor Sint Jan

Maandag 19 januari 2004 - Ivan de Witte is een fenomeen. Zowel de spelers van de Camere van Rhetorica van Sint Jan ten Steene, als het publiek dat afgelopen weekend de première bijwoonde, zullen het met mij eens zijn. De Witte is als geen ander in staat een stuk te dragen.

In Het Soldatenlief van René Gijbels laat hij het publiek opnieuw genieten van zijn talenten. De Witte is een komiek. Hij haalt het maximale effect uit ieder zinnetje. Daarvoor gebruikt hij zijn mimiek, zijn stem, zijn hele lijf, maar bovenal gelóóft hij de emotie die hij op dat moment verbeeldt.

Hij is in al zijn vezels wantrouwend, ondeugend, wanhopig, verward, verontwaardigd. Dat is de kracht van De Witte. Het zou voor hem niet moeilijk zijn om zijn tegenspelers weg te spelen. Dat doet hij echter niet; hij tilt ze naar een hoger niveau. Zoals Erwin Vermeulen, die laat zien dat hij groeit als acteur. Als vriend van De Witte moet hij steeds kiezen tussen verstand en gevoel.

De innerlijke strijd die daarmee gepaard gaat, maakt Vermeulen zichtbaar door steeds even zijn verwarring te tonen vóór hij flitsend van standpunt wisselt.

Bijzonder overtuigend is Cristiane Mac Taggart in haar rol van Nora. Ze heeft een verleidelijke, charmante rol, waarbij zij soms haar ware (toneel)aard mag laten doorschemeren. Naarmate het stuk vordert is aan haar lichaamstaal haar terreinverlies af te lezen.

Ook Emmy de Bot buit haar rol uit. Zij zet op fenomenale wijze de bedrogen echtgenote neer, al vind ik haar niet helemaal overtuigend op het moment dat zij de waarheid hoort. Ze laat ongeloof zien en verontwaardiging, maar onder tafel blijven haar benen losjes gekruist als tijdens een ontspannen theevisite.

Het debuut van Anniek de Witte is verrassend naturel. Na wat stroeve eerste zinnetjes raakt ze op haar gemak en geniet van haar rol als kleindochter van haar vader. Ze is op haar best, wanneer ze haar toneelgrootvader fel op zijn gedrag aanspreekt. Een van de charmes van dit blijspel is de taal. Omdat Nora een Duitse is en Lowie een Vlaming wordt er een merkwaardig mengelmoesje van Duits, Vlaams en Nederlands gesproken, dat het heel goed doet. Opvallend in Het Soldatenlief zijn de monologen. De verschillende spelers richten zich daarin direct tot de zaal.

Regisseur Annie Coppieters heeft goed gezien dat de monologen in dit stuk op die manier hun gekunsteldheid verliezen en tegelijkertijd het publiek medeplichtig maken aan wat op het toneel gebeurt. Het lukt Coppieters om van een stuk dat alles in zich heeft een draak te worden, een succes te maken. Dat blijkt uit de bulderende lachsalvo’s en het welverdiende daverend applaus na de bijzonder hilarische slotscène.

Het Soldatenlief, blijspel van René Gijbels, regie Annie Coppieters, door toneelvereniging de Camere van Rhetorica Sint Jan ten Steene, gezien op 17 januari 2004 in de Warande in Sint Jansteen. Nog te zien op zaterdag 24 januari in Den Dullaert in Hulst en op zaterdag 31 januari in De Halle in Axel.

Marjon Sarneel