BN/De Stem - maandag 15 januari 2001
Tragikomedie een ware belevenis
Door Marjon Sarneel
15 januari 2001,
De Warande in Sint-Jansteen is omgetoverd tot een
parochiecentrum. Als publiek zijn we aanwezig bij de koffietafel van Nonkel
Gaston. De tragikomedie opent met een rouwstoet van familie en vrienden van de
dierbare overledene.
Ingetogen, snikkend en ernstig komen de spelers op. Zorgzaam
helpt de dochter haar moeder naar haar plaats. Christiane Mc Taggart speelt de
rol van moeder subliem: wiegelend zit ze op haar stoel, spelend met wat in haar
handen komt. Haar mimiek doet een vergevorderde dementie vermoeden. In de loop
van het stuk blijkt echter dat zij de conversatie wel degelijk volgt, met rake
opmerkingen wijst zij familieleden hun plaats. Dat is ook nodig want van de
aanvankelijke ingetogenheid is al snel niets meer te merken. Onder invloed van
emoties wordt de koffietafel meer een afrekening dan een herdenking. Johnny de
Koning speelt de oudste zoon Maurice gestrest en geërgerd.
Als de
situatie uit de hand lijkt te lopen, vervalt hij in dictatoriaal gedrag. Chantal
de Cock zet zijn zuster Lenie vol zelfbeklag neer. Zij verwijt haar broers dat
zij haar mooiste jaren heeft moeten opofferen om voor vader en moeder te zorgen.
Prosper, Ivan de Witte in slobberig jacquet, wijst haar op haar eigen keuze: 'de
deur achter je dichttrekken is toch niet zo'n zwaar handwerk?' De Witte is
helemaal in zijn element op het toneel, net als Walter Boussen die vol overgave
de rol van schuinsmarcheerder voor zijn rekening neemt. De enige
niet-familieleden aan de koffietafel zijn Danny van Gasse als miskend kunstenaar
Pierre en René de Cock die haar identiteit ontleent aan het feit dat zij zijn
model is. Annie Coppieters combineert haar rol als afstandelijke
ceremoniemeester mooi met die van souffleuse.
In het gedeelte na de
pauze zakt het stuk wat in. De hysterische tante (Emmy de Bot) wil voor de
zoveelste keer weg, Maurice moet weer een paar keer bellen, er komen nog meer
bladen met pinten. In dit gedeelte van het stuk waarin weinig ontwikkeling
plaatsvindt, had regisseur Erik Verschueren wellicht hier en daar wat kunnen
schrappen.
De Steense toneelgroep maakt een moedige keuze met dit stuk.
Onomwonden wordt duidelijk hoe pijnlijk familieconfrontaties kunnen zijn. Zoals
De Witte het treffend verwoordt; 'voor een normaal gesprek zitten we met de
verkeerde mensen aan tafel.' Dat de bezoekers desondanks heel veel gelachen
hebben, is een verdienste van de Camere. Mede door de vormgeving was dit een
bijzondere toneelavond.
'Nonkel Gaston is dood...en dan is er koffie'
- tragikomedie van Luk Gijsbrechts, door Camere van Rhetorica Sint Jan
ten Steene, met artistiek advies van Erik Verschueren. Gezien op 13 januari 2001
in De Warande in St. Jansteen. Nog te zien 20 januari in De Warande in St.
Jansteen; op 27 januari in De Halle in Axel, 9 maart in Den Dullaert in Hulst.
Telkens om 20.00 uur.